منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس در استانهای آذربایجان شرقی (شهرستانهای جلفا، کلیبر و خداآفرین)[۱] و شمال غرب ایران واقع شدهاست. بنا بر ارزیابیهای صورت گرفته از سوی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد ایران، منطقه آزاد ارس، پس از منطقه آزاد کیش، دومین منطقه آزاد توسعه یافته و در حال رشد کشور است.[۲]
این منطقه که در مجاورت دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان قرار گرفته، دارای وسعت ۵۱٬۰۰۰ هکتار است. منطقهٔ آزاد ارس در ۱۳۷ کیلومتری شهر تبریز -که یکی از قطبهای عمدهٔ دانشگاهی و صنعتی ایران است- قرار داشته و با شهر تهران نیز ۷۶۱ کیلومتر فاصله دارد.
شهر جلفا به عنوان مرکز این ناحیه صنعتی-تجاری، در زمینه تجاری و گمرکی دارای پیشینهای صد ساله بوده و مرز مشترک ایران و جمهوری خودمختار نخجوان در شهر جلفا به عنوان پرترددترین مرز مسافری ایران، پس از فرودگاههای تهران مطرح است.[۳]
این سازمان براساس مصوبهٔ مجلس شورای اسلامی در ۲ شهریور ۱۳۸۲ برای شتاب بخشیدن به توسعه اقتصادی منطقه تأسیس شد.
منطقه آزاد ارس با مرکزیت جلفا در شمال غرب ایران واقع شده و در حاشیه رود ارس قرار گرفتهاست. رود ارس، مرز کشور ایران را با کشورهای جمهوری آذربایجان (جمهوری خودمختار نخجوان) و ارمنستان تشکیل میدهد. این منطقه تجاری-صنعتی در بین دو منطقه حفاظتشده کیامکی و ارسباران قرار گرفتهاست. منطقه آزاد ارس در ۱۳۷ کیلومتری تبریز -که به عنوان قطب شمال غرب و دومین شهر صنعتی ایران شناخته میشود- واقع شدهاست.
اراضی این منطقه شامل ۹٬۷۰۰ هکتار از اراضی منطقه میشد که براساس مصوبه جدید هیئت محترم سازمان منطقه آزاد ارس در ۱۴ آذر ۱۳۸۷، محدوده این منطقه به ۵۱٬۰۰۰ هکتار شامل بخشهایی از ۲ شهرستان جلفا و کلیبر افزایش یافت. این محدوده ابلاغی در بخش متصل، محدوده اصلی را از ۹٬۷۰۰ هکتار به ۲۰٬۵۰۰ هکتار افزایش داده است و در ۳ بخش منفصل نیز قسمتی از شهرستان کلیبر به وسعت ۲۴٬۰۰۰ هکتار (موسوم به قلی بیگلو) و اراضی اطراف سد خداآفرین به وسعت ۶٬۱۰۰ هکتار و محدوده گمرک نوردوز (مرز ایران با ارمنستان) به وسعت ۲۴۰ هکتار جمعاً به وسعت ۵۱٬۰۰۰ هکتار کل محدوده منطقه آزاد ارس را تشکیل میدهد.
این منطقه، در ناحیه نیمه خشک و نیمه سرد شمال غرب ایران قرار دارد. بارش سالیانه در آنجا در حدود ۲۲۵ تا ۴۰۰ میلیلیتر در سال بوده و دمای میانگین آن تقریباً ۱۵ درجه سلسیوس است. در جلفا، حدود ۵۰ روز از سال به عنوان روز سرد در نظرگرفته شدهاست. این ناحیه صنعتی-تجاری در محدوده کوههای بلندی که اقلیم نسبتاً سردی دارند، واقع شدهاست.
در ۳۰ کیلومتری شرق جلفا، آبشار آسیابخرابه واقع شده است که ارتفاعی بیش از ۳۰ متر داشته و یک غار آهکی با طاقدیسها و ناودیسهایی در آن شکل گرفته که بر اثر ممارست در دل سنگ ایجاد شده است. درون این آبشار، بقایای یک آسیاب آبی متعلق به دوران قاجار هم وجود دارد که نام این آبشار را از آن برداشتهاند.[۴]
در ۵ کیلومتری غرب جلفا در کنار پاسگاه مرزی عباسی، کاروانسرای خواجه نظر قرار گرفته است که یکی از ۹۹۹ بنایی است که شاه عباس صفوی برای آسایش و امنیت کاروانها و مردم احداث کرده است.[۴]
کلیسای سنت استپانوس، در ۱۷ کیلومتری غرب جلفا و در فاصله ۳ کیلومتری کرانه جنوبی رود ارس، در محلی به نام قزل وانک واقع شده و به عنوان دومین کلیسای مهم ارامنه ایران پس از قره کلیسا مطرح است. تاریخ بنای این کلیسا به سده نهم میلادی میسد.[۵][۶] این کلیسا، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.[۷]
این نمازخانه، در ۱۰ کیلومتری غرب جلفا در میان کوههای سربی سرخ رنگ قرار گرفته است و تاریخ احداث آن را ۱۵۱۸ میلادی گفتهاند. برخی مردم محلی به این بنا «کلیسای چوپان» هم میگویند.[۴]
یکی از مهمترین جاذبههای این منطقه، رود ارس است که در زبان محلی به آن «آراز» گفته میشود. این رود از کوههای بینگول در ترکیه سرچشمه میگیرد. طبیعت سبز، جزیرهها، پرندهها و کوههای سبز و سر به فلک کشیدهٔ اطراف رود ارس، بر جاذبهٔ آن برای گردشگران افزوده است. این رودخانه در نواز مرزی شمالغرب کشور واقع شده است.[۴]
پل ضیاء الملک، در ۶ کیلومتری غرب جلفا در کنار پاسگاه مرزی عباسی قرار گرفته است. این پل قبل از میلاد و در زمان اورارتوها بنا شده و بعدها توسط ضیاءالملک نخجوانی مرمت گردیده است. ارتفاع پلهای برج ۲۰ و عمق آن در ۱۰ متر بوده و قطر آن به ۶٫۵ متر میرسد.[۴]
کوه کیامکی در ۱۰ کیلومتری جنوب جلفا به ارتفاع ۳،۳۴۷ متر واقع شده است. این کوه یک آتشفشان خاموش است که اکنون پناهگاه حیوانات وحشی بسیاری از جمله یوزپلنگ، گوزن و بز وحشی است. کوه کیامکی در تمام ایام سال میزبان کوهنوردان و علاقمندان طبیعت است.[۴]
در همین سرزمین «پناهگاههای حیات وحش کیامکی» و «منطقه حفاظت شده ارسباران» زیستگاه گونههای جانوری مانند آهو، مارال، قوچ و میش ارمنی و بز، پلنگ، خرس قهوهای و گونههایی از پرندگان مانند سیاه خروس، کبک، عقاب طلایی، اردک، حواصیل، قار، بوتیمار، قرقاول، طرلان، بالابان و پوشش گیاهی افرا، نسترن، بید، زرشک، گردو و گیاهان مرتعی و دارویی است.[۴]
در مسیر رود ارس، سه سد بزرگ احداث شده است که عبارتند از سد ارس، سد خداآفرین و سد میلمغان که از میان آنها، خداآفرین بزرگتر بوده و امکان ماهیگیری و قایقرانی در آن وجود دارد.[۴]
برای تشویق سرمایهگذاران، مزایای قانونی زیر برای سرمایهگذاری در این منطقه در نظر گرفته شده است:[۸]
۲۲ شرکت خارجی در ارس فعال بوده و بیش از ۱۰۰ نفر از اتباع خارجی کشورهای ترکیه، کره جنوبی، هندوستان، ارمنستان، چین و قزاقستان فعالیتهای اقتصادی و تجاری انجام میدهند.[۹]
وجود منطقه گلخانهای و دشتهای حاصلخیز گردیان و گلفرج که با همکاری وزارت جهاد کشاورزی ساخته شده، زمینه حضور سرمایهگذاران را در عرصه کاشت محصولات هیدروپنیک و زراعی و باغی فراهم کردهاست. همچنین بزرگترین شهرک گلخانهای ایران با مساحت ۱۴۰ هکتار در ارس در حال ساخت بوده که ۵۲ هکتار از این مجتمع گلخانهای به فارغالتحصیلان و سرمایهگذاران ایرانی، هلندی و ترکیهای واگذار شده است.[۱۰]
افزون بر این یک مجتمع پالایشگاهی با ظرفیت تولید سالانه ۱۸۴ هزار تن بنزین، نفت سفید، گازوئیل و مازوت با سرمایهگذاری ۵۰ میلیون دلاری بخش خصوصی راهاندازی شده است.[۱۱] یک نیروگاه سیکل ترکیبی ۵۰۰ مگاواتی نیز با مشارکت سرمایهگذاران خارجی در این منطقه در حال ساخت است.
منطقه آزاد ارس دارای امکاناتی از قبیل راهآهن و جاده، شبکه برق، آبیاری و شبکه توزیع آب، شبکه توزیع گاز، شبکه مخابراتی، فیبر نوری، اینترنت بیسیم، شعبات و دفاتر بانکها و شرکتهای بزرگ بیمه، پایانههای مرزی، انبارهای گمرکی، فرودگاه پارسآباد[۱۲] و فرودگاه (تبریز)، دفاتر دولتی و اداری، هتل، متل، هتل آپارتمان و رستوران است.
برای نخستین بار در ایران، تاکسی هوایی (به انگلیسی: Air taxi) بین تبریز و منطقه آزاد ارس راهاندازی شدهاست. این امکان برای تردد سرمایهگذاران و گردشگران به این منطقه در زمان ۴۰ دقیقه به وجود آمده که بر این اساس در باند تازه تأسیس منطقه آزد ارس در جوار دشت گلفرج، دو فروند هلیکوپتر فراهم شدهاست.[۱۳]
این منطقه دارای ۵ دانشگاه بینالمللی است که ۴ هزار دانشجو در مقاطع کارشناسی ارشد، دکتری و پیاچدی در آنها مشغول به تحصیل هستند.[۱۴] این دانشگاهها عبارتند از:[۱۵]
برای خودروهای وارداتی که قصد تردد در منطقهٔ آزاد ارس را داشته باشند، پلاک ویژهای نصب میشود. این پلاک، مختص خودروهای خارجی است که بدون پرداخت عوارض، وارد محدوده منطقه آزاد ارس شده و تا شعاع ۱۳۵ کیلومتری و مرکز استان (تبریز) امکان تردد دارند که قرار است، این محدودیت تردد برای این خودروها در آینده برداشته شود.[۱۶]
با شماره گذاری و صدور پلاک اختصاصی منطقه آزاد ارس کلیه «خودروهای سواری» با رعایت ضوابط ایمنی و زیست محیطی با کاربری «عمومی»، «باری» و «مسافربری» حداکثر ۲ سال و کلیه وسایط نقلیه «شخصی سواری» با حداکثر عمر ۱ سال و حداقل قیمت ۸ هزار دلارمیتوانند در محدوده تعیین شده تردد نمایند.[۱۷][۱۸][۱۹]
قرهوانلو[۱] یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در بخش آبشاحمدشهرستان کلیبر واقع شدهاست. این روستا با جمعیتی حدوداً" ۸۰۰ نفری میباشند و در آمد اصلی شان کشاورزی، دامداری و صنایع دستی است. در هفتم اردیبهشت ۹۰، آثار باستانی جدیدی کشف شد. باستان شناسان میراث فرهنگی در بررسیهایی که از محل انجام دادند یک خمره مخصوص نگهداری غله وتکههای از سفال را در این محل پیدا کردند. این قطعات کشف شده هم اکنون در موزه میراث فرهنگی نگهداری میشود.
نام راه: | کلانتر-چات قیه | ||||||||||||||||||||
استان: | آذربایجان شرقی | ||||||||||||||||||||
شهرستان: | کلیبر | ||||||||||||||||||||
مبدأ: | |||||||||||||||||||||
مقصد: | قره وانلو-قشلاق قره داغلو-شاملوی کو چک-چات قیه | ||||||||||||||||||||
نوع راه: | آسفالت | ||||||||||||||||||||
طول کل راه: | 3215 متر | ||||||||||||||||||||
طول آسفالت: | 3215 متر | ||||||||||||||||||||
طول شوسه: | 0 متر | ||||||||||||||||||||
0 متر
|
روستای قره وانلو واقع در استان آذر بایجان شرقی واز حاشیه های شهرستان کلیبر واز توابع بخش آبش احمد است.این روستا دارای جمیعتی حدودآ 600نفر می باشد.شغل اصلی این روستا کشاورزی و دامداری می باشد و زنان این روستا به ورنی بافی و گلیم بافی مشغولند.و این روستا امکاناتی از جمله پست بانک بهره مند است و دیگر امکاناتش داشتن آب-برق-تلفن -مسجد ویک باب مدرسه که دوره های ابتدایی و راهنمایی را در خود گنجانده است.اب و هوای این روستا مرطوب و نیمه معتدل کوهستانی است
روستای قره وانلو واقع در استان آذر بایجان شرقی واز حاشیه های شهرستان کلیبر واز توابع بخش آبش احمد است.این روستا دارای جمیعتی حدودآ ۷۰۰نفر می باشد.شغل اصلی این روستا کشاورزی و دامداری می باشد و زنان این روستا به ورنی بافی و گلیم بافی مشغولند.و این روستا امکاناتی از جمله پست بانک بهره مند است و دیگر امکاناتش داشتن آب-برق- گاز-تلفن -مسجد ویک باب مدرسه که دوره های ابتدایی و راهنمایی را در خود گنجانده است.اب و هوای این روستا مرطوب و نیمه معتدل کوهستانی است
|